1. ATIK BERTARAF VE SIFIR ATIK
Atıklar yakılarak ısı enerjisine dönüştürülür. Atıklar gömülerek (lendfil) işlem görür.
Yalnız organik atıklar çürütülerek metan gazına dönüştürülür. İçerisindeki bütün katı maddeler (kağıt, plastik vs.) uzun yıllar toprağın altında kalır.
Projemizin ana konusu olan proliz sistemi ile atıklar katı, sıvı, gaz haline dönüştürülür. Bu ürünlerden ayrı ayrı faydalanılır.
1.1 - Proliz nedir ?
Termo kimyasal proseslerden bir tanesi de prolizdir. Bitkiler havasız sıcak ortamlara maruz kaldığında proliz meydana gelir. Petrol, kömür, doğalgaz, odunkömürü gibi enerji kaynaklarının oluşumu aslında bir tür prolizdir. Proliz, yunanca ısı anlamına gelen "pyro" ve parçalanmak anlamına gelen "lyse" kelimelerinden oluşan; yüksek sıcaklıkta ve oksijensiz ortamda organik maddelerin termal kırılmaya uğradığı termokimyasal sürecin adıdır. Süreç sonunda organik maddelerin içerisindeki sabit karbon ve uçucuayrılır. Uçucunun daha sonra yoğunlaştırılmasıyla sıvı ve gaz formda iki farklı yakıt elde edilir. Proliz kabaca, büyük moleküllerin daha küçük gaz, sıvı ve katı moleküllere dönüşmesidir.
1.2 - Proliz işlemi ve türleri
Proliz işlemi sırasında prolize maruz kalan biyokütlenin kimyasal bağları oksijensiz ortamda veyüksek sıcaklıkta termal olarak bozunur. Büyük hidrokarbon molekülleri daha basit moleküllere parçalanır veya düzenlenir. Genel olarak sıcaklık 400-600 'C, basınç da atmosfer basıncıdır. Proliz
ile katı, sıvı ve gaz ürünler elde edilir. Ürünlerin cinsi ve miktarı, biyokütlenin çeşidi, ısıtma hızı ve son sıcaklık gibi faktörlere bağlıdır. Proliz; proses sırasında uygulanan zaman ve sıcaklık parametrelerine göre yavaş, ılımlı, orta, hızlı ve flash olmak üzere beş temel gruba ayrılır.
1.3 - Proliz ürünlerinin kullanım alanları ve ekonomiye katkıları
En tanınmış proliz prosesi, yavaş proliz ile odun kömürü (biochar) üretimidir. Degazifikasyon olarakda bilinir ve katı ürün, hedef üründür. Genel olarak, istiflenmiş odun yığınlarının üzeri toprakla kapatılır ve sınırlı hava ortamında yakma ile odun parçalarının karbonlaşması sağlanır. Odun kömürü üretimi sırasında ortaya çıkan gazlar atmosfere verilir. Ancak yoğuşturularak toplanacak olursa odundan daha düşük ortalama moleküler ağırlığa sahip organik kimyasallar ile suyun karışımından oluşan bir sıvı ürün elde edilir. Bir de yoğuşmayan gaz ürünler oluşur, CO2, CH4, CO, H2, N2 gibi gazları içerir.
Örnek olarak odun atıkları, Shredder den 3-5 mm olarak kıyılır. Sonra, proliz sistemi 400 'C yekadar ısıtılınca sisteme atık beslemesi yapılır.Sistem de kalış süresi 15-30 dakika olursa, %30 katı (biochar), %30 sıvı (bio oil), %30yoğunlaşmayan gaz oluşur.Sistem de kalış süresi 10-20 dakika olursa %15 katı, %70 sıvı, %15 gaz oluşur. Netice; demir, cam hariç bütün atıklar proliz vasıtası ile ayrıştırılarak ısıya ve zaman bağlı olarak katı, sıvı ve değişik gaz fazlarında ayrıştırılarak geri kazanımı sağlanır. Prolizimizin Ar-ge si bu çerçevede şekillenecektir.
Özellikle meşe ağaçlarından mangal kömürü üretimi oldukça yaygındır ve Türkiye'de daha çokklasik yöntemlerle üretilmektedir. Bunun için düzgün şekilde istiflenen odunlarla torluklar kurulur ve odunlar üzeri toprakla kaplanarak kısmi yakma ile karbonlaştırılır. Proliz den çıkan yağ; cam sanayi, lastik sanayi ve çimento sanayinde yakıt olarak kullanılır. Ayrıca, ağır yağlarla (heavy fuel) çalışan motor ve jeneratörle elektrik enerjisine dönüştürülür. Yoğunlaşmayan ( CH4, H2, CO, CO2 ) gazları proliz sisteminde ısıtma yakıtı olarak kullanırız. Ayrıca, fazlasından elektrik üretilir.
1.4 - Proliz ürünün (biochar) tarıma ve hayvancılığa katkıları
TARIM: Biochar, gübre ile beraber bitkilere verilirse biocharın su tutma özelliği burada ortaya çıkar. Dolayısı ile her gün sulanan bitkileri, biochar ile yapılan gübreleme sebebiyle haftada bir gün sulamak yeterli olacaktır. Bitkiler azar azar su aldığından daha sıhhatli gelişecektir ve %25 verim artışı olacaktır.
HAYVANCILIK: Meşe ve gürgen odunundan üretilen biochar hayvan yemlerine ve silaja katıldığı taktirde hayvanın midesindeki gazları emer ve hayvan rahatlar. Et ve süt verimi %25-30 oranında artar. Kedi ve köpek mamalarına konulduğu zaman dışkıların kokusunu giderir. Ev hayvanları için mutlaka kullanılacak bir üründür.
1.5 - Proliz ürününün (biochar) kirli suların ve koku üreten yerlerin temizlenmesinde kullanımı
Gaz tutulumu iyi olduğu için kötü koku ve duman olabilecek yerlerde kullanımı avantajlıdır. Biochar gözenekliliği ve yüzey fonksiyonel grupları, topraktaki ve sudaki ağır metallerin ve fenolik bileşiklerin uzaklaştırılmasında uygun bir adsorbent olacağını göstermiştir. Sulardaki ağır metal ve organik kirleticiler, insan sağlığına zarar vermekte, çevreyi kirletmekte ve su canlılarının yaşam koşullarını kötü etkilemektedir. Daha çok insan faaliyetleri ile ortaya çıkan bu kirlilikler biochar kullanılarak giderilebilmektedir.
İSKİ bünyesinde bulunan doğal gazdan enerji üretim ve çamur kurutma tesislerinin fizibil işletilebilmesi için [Çözüm Projesi]
Her gün sulamak yerine haftada 1 gün sulanacaktır. Bundan dolayı milyonlarca ton su tasarrufu ve milyonlarca KW saat enerji tasarrufu sağlanacaktır.
Kurutulmuş %90 lık çamurdan, 5 ton/sa kapasitesindeki bir proliz tesisi maliyet ve geri dönüş hesabı;
Öngörülen Maliyetler
11.000.000 / 4.000.000 = 2 yıl 7 ay içerisinde tesisin kendini amorti edeceği öngörülmektedir.
spd Marka tescil belgesi 2020-OE-513187PDF_250109_223442 (2).pdf
